Prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach mają:
1) kobiety w ciąży;
2) świadczeniobiorcy do 18 roku życia, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu;
3) świadczeniobiorcy posiadający orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji;
4) świadczeniobiorcy, którzy posiadają tytuł "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi" lub "Zasłużonego Dawcy Przeszczepu";
5) inwalidzi wojenni i wojskowi;
6) żołnierze zastępczej służby wojskowej;
7) cywilne niewidome ofiary działań wojennych;
8) kombatanci;
9) działacze opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych;
10) osoby deportowane do pracy przymusowej;
11) uprawnieni żołnierze lub pracownicy, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%;
12) weterani poszkodowani, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%;
13) dawcy krwi, którzy oddali co najmniej 3 donacje krwi lub jej składników, w tym osocza po chorobie COVID-19;
14) żołnierze zawodowi, w przypadku korzystania ze świadczeń w podmiotach leczniczych, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej, oraz przez niego nadzorowanych;
15) żołnierze pełniący terytorialną służbę wojskową, w przypadku korzystania ze świadczeń udzielanych w podmiotach leczniczych, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej, oraz przez niego nadzorowanych;
16) osoby, które legitymują się zaświadczeniem potwierdzającym następstwa zdrowotne spowodowane przez zdarzenie medyczne, przez okres wskazany w tym zaświadczeniu, nie dłużej niż 5 lat od dnia wydania zaświadczenia.
Ważne! Korzystanie „poza kolejnością” oznacza, że świadczenia powinny być udzielone w dniu zgłoszenia, a jeśli nie jest to możliwe, powinno ono zostać zrealizowane w innym terminie, poza kolejnością wynikającą z prowadzonej listy oczekujących.
W przypadku świadczeń ambulatoryjnej opieki zdrowotnej świadczenie powinno zostać udzielone nie później, niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia.
Osoby posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji - posiadają dodatkowe uprawnienia.
- Możliwość uzyskania bez skierowania ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych.
Ważne! W przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans
magnetyczny, tomografia komputerowa) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie
wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.
- Możliwość uzyskania wyrobów medycznych, wskazanych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie, do wysokości limitu finansowania, według wskazań medycznych, ale bez uwzględnienia okresów użytkowania.
Ważne! O ilości miesięcznego zaopatrzenia w wyroby decyduje każdorazowo osoba uprawniona do wystawienia zlecenia.
Wymagane dokumenty w przypadku powołania się na uprawnienie wynikające z posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności wydane przez:
- powiatowe/miejskie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności;
- wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności.
Za równorzędne z ww. orzeczeniami uznaje się:
- orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidów wydane przed 1 stycznia 1998 r. przez Komisje
Lekarskie ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia; - orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji wydane przez
lekarza orzecznika ZUS; - orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji wydane przez lekarza orzecznika ZUS;
- orzeczenie o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym,
pod warunkiem uzyskania przez daną osobę prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, wydane przez
KRUS przed 1 stycznia 1998 r.; - orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidztwa wydane przez komisje lekarskie podległe
MON lub MSWiA, przed 1 stycznia 1998 r., na podstawie odrębnych przepisów dotyczących
niezdolności do służby.*
Legitymacje:
Osoby chcące korzystać z uprawnień przysługujących osobom ze znacznym stopniem
niepełnosprawności mogą okazać legitymację pozwalającą jednoznacznie stwierdzić, że niepełnosprawność ta dotyczy stopnia znacznego.
Legitymacje wydane w różnym czasie nie zawsze zawierają określenie będące podstawą
do korzystania z omawianego uprawnienia, lub też zawierają, ale nie jest możliwe ich odczytanie z uwagi na zakodowanie pod postacią kodu QR. Stopień niepełnosprawności wpisuje się w legitymacji wyłącznie na wniosek osoby z niepełnosprawnością. Należy zwrócić też uwagę na termin ważności legitymacji.
Jeżeli legitymacja nie jest wystarczająca do zweryfikowania stopnia niepełnosprawności, należy
okazać orzeczenie.
* Orzeczenia komisji lekarskich podległych MON i MSWiA oraz organów orzeczniczych KRUS wydane po 1 stycznia 1998 r. nie stanowią podstawy do zaliczenia osób, których orzeczenia te dotyczą, do osób niepełnosprawnych w rozumieniu ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Te osoby, jeśli chcą być traktowane jako osoby niepełnosprawne, muszą wystąpić z wnioskiem do powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności o ustalenie stopnia niepełnosprawności. Dotyczy to również orzeczeń stanowiących kontynuację orzeczeń wydanych przed tą datą, tj. przed 1 stycznia 1998 r. (np. orzeczenie wydane zostało w dniu 1 lipca 1997 r. na 5 lat, kolejne orzeczenie z 1 lipca 2002 r. nie podlega już przełożeniu).